یکم: آموزش وپروش نوین ایران سالهاست با برنامه ریزی های مسئولان،سالانه میلیونها کودک ونوجوان مشتاق را از مهر تا خرداد به مدرسه می کشاند وبا برنامه ای از پیش تعیین شده می کوشد مفاهیمی را به آنان منتقل کند.دانش آموزان، معلمان واولیای آنان در انتخاب محتوای کتابها اختیاری ندارند وباید آنچه را تعیین شده درساعت مشخصی بیاموزند ویا بیاموزانند .به درستی نمی دانم از چه سالی آموزش زبان انگلیسی وکلا" زبانهای خارجی (آلمانی ، فرانسه ، روسی و....) به مدارس ما راه یافته اما ناکارآمدی محتوا و روش از دیرزمان چهره خود را درنظام آموزشی ما نمایانده است تاجایی که نوجوان دانش آموز را که درطول چند سال تحصیلی زبان انگلیسی می آموزد نه توان مکالمه آموخته است ونه قدرت درک مطلب مطلوب؛ اما همین طفل گریزپا سه ماه که به کلاس زبان آموزشگاههای آزاد برودمی تواند بخواند، درک کند وتاحد زیادی به آن زبان نامادری سخن بگوید ( نقد کلاسهای آموزشگاههای آزاد وکاستی های آن بماند برای وقتی دیگر) مشکل کجاست ؟دانش آموز وفراگیر مطالب که تغییری نکرده است ، معلمانش نیز که دربسیاری موارد همان معلمان نظام آموزش وپرورش هستند می ماند چند مطلب : انگیزه معلم ودانش آموز ، روش آموزشی ،محتوا وشیوه ارزشیابی .

واقعا تا چه زمانی قرار است دانش آموزان ما از سال اول راهنمایی تا پایان دوره متوسطه به مدت هفت سال یعنی بیش از نیمی از دوره دوازده ساله تحصیل را زبان انگلیسی بخوانند وپس از فراغت از تحصیل توانایی های حداقلی این زبان را به دست نیاورده باشند؟

دوم: اصل شانزدهم قانون اساسی می گوید:«ازآنجا که زبان قرآن وعلوم ومعارف اسلامی عربی است وادبیات فارسی کاملا" باآن آمیخته است این زبان باید پس از دوره ابتدایی تاپایان دوره متوسطه درهمه کلاسها وهمه رشته ها تدریس شود»

براساس همین اصل تالیف کتاب وتدریس زبان عربی درمدارس، یکسال پس از پیروزی انقلاب اسلامی آغاز وتاامروز ادامه دارد. آموزش این زبان نیز خالی از چالش نبوده است تاجایی که به اندازه کافی نه به درک مطلب دانش آموز کمک کرده ونه سعی داشته تامکالمه آنان را دراین زبان تقویت کند (می دانم که اصل برتقویت مکالمه درآموزش این درس نبوده است )دانش آموزان در یادگیری این درس درتلاش یادگیری صیغه های ماضی ومضارع افعال عربی دست وپا می زنند درحالی که هنوز دستور زبانِ زبانِ مادری خود«فارسی » را نیاموخته اند!! البته بماند که برنامه ریزان آموزشی ما این اصل را چنان با شداد وغلاظ جدّی گرفته اند که دانش آموز فارغ التحصیل رشته ریاضی برای شرکت درکنکور باید عربی را نیز بخواند وامتحان بدهد از این رو بازار کلاسهای آموزش عربی درزمستان نیز داغ داغ است چرا؟ به نظرمی رسد بدان دلیل که محتوا، شیوه آموزش وانگیزه معلمان ودانش آموزان نادیده گرفته شده است واین وضع همچنان ادامه دارد ....به قول باستانی پاریزی تا مابیاییم 14صیغه فعل مضارع را صرف کنیم ژاپنی ها 14 تلویزیون 14 اینچ ساخته اند.

سوم: واما قرآن مجید.کتاب آسمانی مسلمانان که یادگیری آن از جمله تاکیدات بزرگان دین وعمل به آن موکدومورد توجه بیشتر است همواره مورد احترام و برای یادگیری موردتوجه بوده است. آموزش قرآن پیش از آغاز آموزش وپرورش رسمی درمکتبخانه ها ونزدمعلمان قرآن رایج بوده وکودکان حتا اگر خواندن نوشتن به زبان فارسی را نمی دانستند می کوشیدند به دلیل تاکید بزرگان وکسب اجر دنیوی واخروی، قرآن را بیاموزند . با آغاز آموزش وپرورش نوین، آموزش قرآن نیز به برنامه درسی مدارس راه یافت واین موضوع پس از پیروزی انقلاب اسلامی باتاکید وزمان بیشتری دربرنامه درسی دانش آموزان گنجانده شد تا آنجا که به نوآموزان دوره پیش دبستانی نیز با زبان اشاره قرآن می آموزند .پس از ورود به دوره رسمی دبستان وراهنمایی نیز همواره کتاب قرآن یکی از مواد آموزشی رسمی کودکان بوده است. ساعت تدریس این کتاب که درهر دوره به وسایل آموزشی متناسب زمان خودمانند لوح تصویری ، نوارکاست ، نوار ویدئو، سی دی و... مجهز شده و می شوند باساعت آموزش بسیاری از کتابهای درسی دیگر برابری می کند وگاه از برخی کتابهای درسی نیز ، بیشتر است دراین اوضاع و احوال درسال گذشته تحصیلی به همت ادارات آموزش وپرورش دارالقرآن های متعددی درکنار دارالقرآن هایی که به آموزش وپرورش وابسته نیستنددرسطح کشور راه اندازی شد تا نیاز دانش آموزان را پاسخگو شود هنوز راه اندازی این مراکز به اتمام نرسیده بود که تصمیم وزیر جدیدالورود آموزش وپرورش مبنی بر راه اندازی پانزده هزار(15000) مدرسه قرآن از پانزدهم مهرماه 89 به تصمیمات قبلی افزوده شد که البته تلاشی ارزنده است اما سئوالی را که به ذهن متبادر می کند این است که آیا اختصاص ساعت متناسب برای تدریس این کتاب آسمانی ازپایه آمادگی وسال اول ابتدایی به بعد،تالیف وتغییر کتابهای درسی قرآن وتهیه نرم افزارهای مناسب ، تاسیس دارالقرآن های وابسته به آموزش وپرورش ودارالقرآن های وابسته به مراکز تبلیغی دیگر ،برگزاری چندین دوره وصدها ساعت دوره ضمن خدمت در زمینه آموزش قرآن وتربیت مربیان قرآن وگسیل آنها به مدارس و.... ناکارآمدی روش آموزش کلام وحی را به دانش آموزان گواهی نمی دهد ؟آیا این تصمیمات کمیّت گرا ناکامی آموزش وپرورش را در آموزش روخوانی و روان خوانی قرآن نشانه نرفته است؟آیا با همین روش هایی که کارآمدی آنها مورد تردید است می توان مدارس جدید قرآنی ایجاد کرد وبه نتایج خارق العاده آن خوش بین بود ؟آیا زمان آن نرسیده که در شیوه آموزش ، ترغیب وتحریک انگیزه درونی دانش آموزان ، توجه به کیفیت یادگیری مطالب قرآنی وپرداختن به محتوای درونی قرآن گامی برداشته شود؟دستگاه عریض وطویل آموزش وپرورش برای درک دانش آموز ازپیامهای قرآنی وپرداختن به باطن کلمات آن چه گامهایی برداشته است ؟به نظر می رسد آموزش وپرورش با اتخاذچنین تصمیماتی با ندای بلند ناکارآمدی کیفیت آموزش خود را دست کم در درس هایی که گفته شد فریاد کرده است .